Od lutego do października 2021 roku Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej i Oravské kultúrne stredisko w Dolným Kubínie zrealizują wspólnie serię działań związanych z zabawkarstwem ludowym pogranicza Polski i Słowacji. To już trzecia odsłona projektu „TransEtno”, tym razem pod hasłem: transfer polskich i słowackich tradycji zabawkarskich.

Tradycje zabawkarskie w Polsce i na Słowacji sięgają XIX wieku. Do najstarszych i najbardziej uznanych ośrodków tradycyjnego wyrobu zabawek (ręcznego i z naturalnych surowców) należą po stronie polskiej – ośrodek żywiecki (od 2016 r. na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego), po stronie słowackiej – Kyjatice. Tworzone tam nieprzerwanie od dziesiątków lat zabawki bawią, uczą, wychowują, odzwierciedlając charakter narodu, jego fantazję, poczucie piękna i ładu, umiłowanie i tradycje. To swoiste dzieła sztuki o wartości uniwersalnej, ponadczasowej – bez wątpienia cenny skarb polsko-słowackiego pogranicza.

Chcąc realnie przyczynić się do pielęgnowania, kontynuowania i upowszechniania zabawkarstwa ludowego, stanowiącego współcześnie ważny, żywy element dziedzictwa kulturowego Polski i Słowacji, partnerzy 1) przygotują i przeprowadzą XII edycję Międzynarodowego Konkursu na Zabawkę Tradycyjną wraz z 2 wystawami pokonkursowymi po obu stronach granicy (zaproszenie do konkursu wraz z regulaminem i kartą zgłoszenia), 2) stworzą dwujęzyczną, bogato ilustrowaną książkę o polskich i słowackich twórcach zabawek oraz 3) grę planszową tematycznie związaną z tradycjami zabawkarskimi pogranicza.

Adresatami projektu są przede wszystkim polscy i słowaccy twórcy ludowi, rękodzielnicy i amatorzy tworzący zabawki – bez ograniczeń wiekowych, od dzieci po seniorów. Ponadto: etnografowie, folkloryści, organizatorzy życia kulturalnego, animatorzy z Polski i Słowacji, mieszkańcy pogranicza i innych regionów partnerskich krajów. Partnerzy zakładają inkluzję dzieci i młodzieży z autyzmem poprzez zaangażowanie w konkurs, jak również wykorzystanie powstałych w ramach konkursu zabawek jako narzędzi terapeutycznych.

Wszystkie działania będą realizowane przez polsko-słowacki personel: pracowników partnerskich instytucji, twórców ludowych, etnografów, folklorystów, oraz innych specjalistów z terenów po obu stronach granicy.

Serdecznie zapraszamy do udziału w projekcie i śledzenia działań!

„TransEtno – transfer polskich i słowackich tradycji zabawkarskich” – mikroprojekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Polska - Słowacja 2014-2020 w 85% oraz z budżetu państwa w 5% za pośrednictwem Euroregionu Beskidy.
Koordynator projektu: Agnieszka Kobiałka, kontakt: transetno@gmail.com