TransEtno

Olma Czesław

Olma Czesław

z Hałcnowa, ur. 1954 – zm. 2015

Przede wszystkim rzeźbiarz, choć próbował też drzeworytu i wykonywał maski obrzędowe. Urodził się w 1954 roku w Hałcnowie (dziś w granicach Bielska-Białej) i tu przez całe życie mieszkał. Artystyczną przygodę rozpoczął w latach szkolnych, podejmując się wykonania postaci Mikołaja Kopernika w kamieniu. Drewno okazało się jednak przychylniejszym surowcem.

Na dorobek Czesława Olmy składają się rzeźby przestrzenne i płaskorzeźby, pojedyncze figury, kompozycje wielopostaciowe i wielopoziomowe – charakteryzujące się zwartą bryłą, dynamizmem, ekspresją, kolorystyką eksponującą fakturę drewna. Wachlarz tematyczny jest bardzo szeroki. Dominuje tematyka sakralna (przede wszystkim Madonny, postacie Chrystusa, świętych i aniołów, niekiedy w formie kapliczek) i demonologiczna, ale znaczące miejsce w jego dorobku zajmują tematy obyczajowe, obrzędowe, społeczno-polityczne, literacko-historyczne. Twórca rzeźbił także obrzędowe szopki, wykonywał zabawki. Jego bogata wyobraźnia czerpała inspiracje z lektur, baśni, legend, przyrody. Nieobca była mu głębsza refleksja nad światem, życiem, własnym istnieniem. Krystyna Pieronkiewicz pisała o Czesławie Olmie: „Jak w materialnej formie przedstawić zapach zboża, szum drzewa? Aby snuć takie rozmyślania, trzeba być wrażliwym i bystrym obserwatorem przyrody”.

Czesław Olma rzadko brał udział w konkursach (choć w pocztątkowym okresie twórczości odnosił w nich sukcesy). Wolał realizować własne pomysły, a nie spełniać oczekiwania innych. Był w tym konsekwentny. Rzadko też uczestniczył w wystawach i kiermaszach. Brał udział m.in. w prezentacjach twórczości ludowej województwa bielskiego, ekspozycjach tematycznych i pokonkursowych. W 1996 roku w Galerii Sztuki Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej miał pierwszą indywidualną wystawę. Prace przekazywał do galerii w Lublinie i Wrocławiu bądź sprzedawał prywatnym kolekcjonerom. Z dziełami o szczególnej dla siebie wartości nie rozstawał się nigdy – zdobiły jego niewielką pracownię.

Od 1984 roku był członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Prowadził warsztaty edukacyjne dla młodzieży, współpracując z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Bielsku-Białej (projekt „Jak powstaje dzieło”) i Teatrem Grodzkim. Rzeźby jego autorstwa współtworzyły scenografię dwóch widowisk w bielskim Teatrze Lalek Banialuka „W nicość śniąca się droga” wg Bolesława Leśmiana i „Pastorałki” Tytusa Czyżewskiego (oba w reżyserii Marii Schejbal).

Prace rzeźbiarza znajdują się w zbiorach muzueów w Bielsku-Białej, Katowicach i Łęczycy oraz w kolekcjach prywatnych w Polsce i na świecie.


Katalog, zorganizowanej w 2015 roku przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, wystawy „Rzeźba ludowa powiatu bielskiego”, której jednym z bohaterów był Czesław Olma:

Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK