z Lachowic-Zagród

Władysława (ur. 1931) i Tadeusz (ur. 1928) Sikorowie – kontynuatorzy rodzinnych tradycji, najbardziej utytułowani twórcy zabawek ludowych, zdobywcy wielu nagród za pięknie i subtelnie malowane bryczki i wózki z konikami, grzechotki, kasetki, klepoki i kołyski.

Władysława umiejętność wyrobu zabawek wyniosła z domu rodzinnego – jej ojciec prowadził warsztat zabawkarski. Przygotowywał poszczególne elementy zabawek, a córki zajmowały się ich składaniem i zdobieniem. Podobny podział pracy nastąpił po zamążpójściu Władysławy. Mąż Tadeusz wykonywał cięższe prace, zostawiając żonie wykończenie i malowanie.

W latach 60. XX wieku Sikorowie rozpoczęli trwającą przez 30 lat współpracę z krakowską spółdzielnią Milenium i zaczęli systematycznie brać udział w konkursach. Władysława uczestniczyła w wystawie sztuki ludowej podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Lipsku (1977) oraz z mężem w kiermaszu sztuki ludowej w Norymberdze (1982). Ich prace cieszyły się również ogromnym powodzeniem w USA. Byli członkami Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

W warsztacie Sikorów powstawały bryczki z konikami, taczki, karuzele, grzechotki, wózki, kołyski, koniki, pudełka etc., wszystko z zachowaniem tradycyjnej ornamentyki i kolorystyki. Sikorowie najdłużej ze wszystkich używali pierwotnej w żywieckim zabawkarstwie barwy fioletowej. Ich firmowe bryczki posiadały na tylnej ściance stały malowany wzór: maleńki kwiatuszek w centrum z białym lub czarnym środkiem i niebieskimi, czerwonymi lub białymi płatkami. Takie same kwiatuszki znajdowały się w czterech rogach „zadka” i dwóch kątach boków, których ornament uzupełniały w trzecim, dolnym kącie wąskie, zielone listki. Całość umocowana była na żółtej desce z zielonymi kołami.

Po 1990 roku ze względu na stan zdrowia Tadeusz i Władysława ograniczyli produkcję zabawek, ale ich warsztat przejął syn Andrzej (ur. 1960), znający i potrafiący wykonać wszystkie wzory zabawek; swoje prace prezentował nie tylko w Polsce, ale także we Francji, Szwecji i Rosji. Obecnie przedmiotem masowej produkcji są wyłącznie koniki różnej wielkości: malowane na czerwono mają siodło zielone lub niebieskie zdobione białym kwiatkiem; białe konie w drobne czarne ciapki często mają siodło pomarańczowe; strzępiasta grzywa malowana jest na czarno, ogon zrobiony jest ze skórki króliczej.

Zabawki Sikorów prezentowane były na znaczących wystawach sztuki ludowej w całym kraju, m.in. na ogólnopolskiej wystawie „Polska zabawka ludowa” w Warszawie (1980), także w Kielcach, Rabce, Krakowie, Żywcu, Suchej Beskidzkiej, Toruniu, Zabrzu, Bielsku-Białej. Znajdują się w zbiorach muzeów etnograficznych i regionalnych. Zrealizowano o nich kilka filmów dla telewizji w cyklach: „Ginące zawody” (1973), „Szperacze” (1976), „Wędrówki z etnografem”. Ich twórczość odnotowana jest w kilku katalogach i monografiach poświęconych zabawkarstwu ludowemu.

Władysława Sikora za swoją działalność artystyczną została nagrodzona m.in. przez redakcję „Przyjaciółki”, w 1980 roku otrzymała nagrodę ministra kultury i sztuki. W 1993 roku Sikorowie zostali uhonorowani Nagrodą im. Oskara Kolberga.