Zamek w niewielkiej miejscowości Budatín (obecnie część Żyliny), w północnej części Słowacji, został zbudowany w połowie XIII w. Jego najstarszą częścią jest blisko 20-metrowa wieża obserwacyjna. Po II wojnie światowej został poddany gruntownej renowacji. W jego wnętrzu urządzone zostało Muzeum Poważa, w którym zgromadzono blisko 150 000 obiektów o znaczącej wartości historycznej, kulturowej, etnologicznej, botanicznej, geologicznej, zoologicznej i numizmatycznej.

Na początku XX w. ostatni właściciel, hrabia Geza Cskay, zburzył uszkodzony pałac barokowy i na jego miejscu wybudował dwupiętrową rezydencję. Obecnie na parterze znajduje się hol wejściowy, który pełni funkcję centrum informacyjnego. To pomieszczenie robi duże wrażenie, posiada piękny, drewniany strop oraz zdobione drewniane schody. To one zapraszają gości do odwiedzenia wystaw mieszczących się w gabinetach na piętrze. Można tu zobaczyć oryginalne wyposażenie pałacu z XVIII, XIX i XX w. Prezentowane są m.in. starożytne kolekcje z dziedziny archeologii czy artefakty znalezione w okolicznych jaskiniach, dzieła mistrzów rzemieślnictwa od XV do XX w., pokój myśliwski, ciekawa kolekcja map z XVI i XVIII w., kolekcja zegarów.

Jedną z ciekawszych jest ekspozycja związana z rozwojem druciarstwa. Był to technologiczny i artystyczny fenomen, zajmujący ważne miejsce w narodowej kulturze Słowaków. Przedmioty zrobione z drutu są najbardziej oryginalnym produktem oferowanym przez tutejszych artystów i rzemieślników. Do dziś wędrowny druciarz jest postrzegany jako jeden z typowych symboli Słowacji.

Rzemiosło druciarskie to profesja o ludowych korzeniach, oparta na ręcznym przetwarzaniu drutu. Pojawiła się w XVIII w. jako alternatywne źródło utrzymania ubogich mieszkańców górskich i podgórskich regionów północnej i północno-zachodniej Słowacji. Wielu z nich pracowało w różnych dziedzinach przemysłu metalurgicznego i handlowało rudą żelaza, a ich wyroby były dostarczane nawet na tereny dzisiejszych Węgier. Tak zaznajomili się z tym materiałem i zaczęli wykorzystywać go użytkowo i artystycznie. Początkowo druciarstwo było tylko zajęciem dodatkowym – metalową siatką wzmacniano glinianą ceramikę. Później zaczęto tworzyć proste przedmioty, aż z czasem rzemiosło nabrało charakteru artystycznego.

Na wystawie możemy podziwiać niesamowite trójwymiarowe przedmioty, rzeźby, wykonane z drutu. Są to figury zwierząt, postacie wzorowane na ludzkich, precyzyjnie zdobione klatki dla ptaków, ramy na lustra, miski, akcesoria i wiele innych wyrobów o różnych kształtach.

Ekspozycja na zamku Budatín jest przykładem tego, jak w harmonijny sposób można połączyć nowoczesność ekspozycji z przekazywaniem wiedzy o przeszłości. Nieodłącznym elementem jego historii jest także legenda o Katarzynie Dungelovej, która podobno została zamurowana w wieży, a jej duch krąży po całym zamku...

Považské múzeum v Žiline – Budatínsky hrad (sídlo)
010 03 Žilina, Topoľová 1
tel. (+421) 41 500 15 10, (+421) 41 500 15 11
e-mail: muzeum@pmza.sk
www.pmza.sk