ze Stryszawy, ur. 1932 – zm. 2020

Urodziła się 4 czerwca 1932 roku w Stryszawie. Wspólnie z nieżyjącym już mężem Edwardem i trojgiem dzieci wykonywała drewniane ptaszki, które przyniosły jej rodzinie uznanie i popularność nie tylko w Polsce. Za pośrednictwem zrzeszeń i spółdzielni, z którymi współpracowali (Desa, Pilsko, Cepelia, Milenium), trafiały m.in. do Holandii, Francji, Austrii, Niemiec, USA i Brazylii. Ptaszki tworzone przez rodzinę Leśniaków wyróżniały się walorami estetycznymi i precyzją wykonania.

Emilia Leśniak rzeźbą zainteresowała się na początku lat 70. XX wieku. Najpierw w jej twórczości dominowały figuralne wyobrażenia świętych. Do szczególnie ulubionych należały: św. Agnieszka, która „wypuszcza skowronka z mieszka”, św. Barbara z hostią w kielichu i szablą u boku oraz św. Anna z dzieciątkiem na kolanach i klęcząca przed nią Matką Boską. Były postacie typowe dla wiejskiego pejzażu, scenki rodzajowe, krasnoludki, ale przede wszystkim wyobrażenia Matki Boskiej i Jezusa. Wykonywała również statyczne szopki, kryte słomą i dekorowane kolorowymi ptaszkami.

Drewniane ptaszki robione były według tradycyjnego wzoru, najbardziej popularne: małe sikorki, jemiołuszki, czyżyki, kukułki, gile. Zainteresowaniem cieszyły się zarówno te pojedyncze, jak i kompozycje ptasich rodzin z pisklętami w uwitym gniazdku. Często, ze względów dekoracyjnych, były bardziej kolorowe niż ich pierwowzory. Ptaki większych rozmiarów: sowy, puchacze, dzięcioły czy sokoły, wykonywał syn Tadeusz. Również córki – Janina i Danuta, odziedziczyły talent po rodzicach.

Emilia Leśniak uczestniczyła w targach sztuki ludowej organizowanych na terenie całej Polski, m.in. w Krakowie, Gdańsku, Lublinie, Gnieźnie, Zakopanem, Puławach, Kazimierzu, Pszczynie, a także Żywcu w czasie Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Wzięła udział w prezentacji beskidzkiej sztuki ludowej we Francji (1991). Uczyła wykonywania ptaszków dzieci ze szkół podstawowych w ramach edukacji folklorystycznej.

Za swoje prace otrzymywała nagrody i wyróżnienia w konkursach organizowanych m.in. w Bielsku-Białej (na ozdoby choinkowe i pamiątkę regionalną, na zabawkę ludową), Żywcu (przegląd plastyki obrzędowej), Nowym Sączu (współczesnej rzeźby ludowej Karpat Polskich), Suchej Beskidzkiej (sztuki ludowej), Warszawie (na zabawkę ludową dla dziecka „Malowany dzban”), Toruniu („Dziecko w sztuce ludowej – sztuka ludowa dla dziecka”).

Emilia Leśniak od 1985 roku należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W 1996 roku została uhonorowana nagrodą Ministra Kultury i Sztuki za całokształt dorobku artystycznego, a w 1999 roku Nagrodą im. Oskara Kolberga. Jej prace znajdują się w galeriach i muzeach m.in. w Żywcu, Bielsku-Białej, Krakowie, Toruniu, Warszawie, Rabce, Nowym Sączu, Lublinie i Wrocławiu.

Rozmowa z Emilią Leśniak: https://vimeo.com/220047728