TransEtno

Leśniak Emilia

Leśniak Emilia

ze Stryszawy, ur. 1932 – zm. 2020

Urodziła się 4 czerwca 1932 roku w Stryszawie. Wspólnie z nieżyjącym już mężem Edwardem i trojgiem dzieci wykonywała drewniane ptaszki, które przyniosły jej rodzinie uznanie i popularność nie tylko w Polsce. Za pośrednictwem zrzeszeń i spółdzielni, z którymi współpracowali (Desa, Pilsko, Cepelia, Milenium), trafiały m.in. do Holandii, Francji, Austrii, Niemiec, USA i Brazylii. Ptaszki tworzone przez rodzinę Leśniaków wyróżniały się walorami estetycznymi i precyzją wykonania.

Emilia Leśniak rzeźbą zainteresowała się na początku lat 70. XX wieku. Najpierw w jej twórczości dominowały figuralne wyobrażenia świętych. Do szczególnie ulubionych należały: św. Agnieszka, która „wypuszcza skowronka z mieszka”, św. Barbara z hostią w kielichu i szablą u boku oraz św. Anna z dzieciątkiem na kolanach i klęcząca przed nią Matką Boską. Były postacie typowe dla wiejskiego pejzażu, scenki rodzajowe, krasnoludki, ale przede wszystkim wyobrażenia Matki Boskiej i Jezusa. Wykonywała również statyczne szopki, kryte słomą i dekorowane kolorowymi ptaszkami.

Drewniane ptaszki robione były według tradycyjnego wzoru, najbardziej popularne: małe sikorki, jemiołuszki, czyżyki, kukułki, gile. Zainteresowaniem cieszyły się zarówno te pojedyncze, jak i kompozycje ptasich rodzin z pisklętami w uwitym gniazdku. Często, ze względów dekoracyjnych, były bardziej kolorowe niż ich pierwowzory. Ptaki większych rozmiarów: sowy, puchacze, dzięcioły czy sokoły, wykonywał syn Tadeusz. Również córki – Janina i Danuta, odziedziczyły talent po rodzicach.

Emilia Leśniak uczestniczyła w targach sztuki ludowej organizowanych na terenie całej Polski, m.in. w Krakowie, Gdańsku, Lublinie, Gnieźnie, Zakopanem, Puławach, Kazimierzu, Pszczynie, a także Żywcu w czasie Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Wzięła udział w prezentacji beskidzkiej sztuki ludowej we Francji (1991). Uczyła wykonywania ptaszków dzieci ze szkół podstawowych w ramach edukacji folklorystycznej.

Za swoje prace otrzymywała nagrody i wyróżnienia w konkursach organizowanych m.in. w Bielsku-Białej (na ozdoby choinkowe i pamiątkę regionalną, na zabawkę ludową), Żywcu (przegląd plastyki obrzędowej), Nowym Sączu (współczesnej rzeźby ludowej Karpat Polskich), Suchej Beskidzkiej (sztuki ludowej), Warszawie (na zabawkę ludową dla dziecka „Malowany dzban”), Toruniu („Dziecko w sztuce ludowej – sztuka ludowa dla dziecka”).

Emilia Leśniak od 1985 roku należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. W 1996 roku została uhonorowana nagrodą Ministra Kultury i Sztuki za całokształt dorobku artystycznego, a w 1999 roku Nagrodą im. Oskara Kolberga. Jej prace znajdują się w galeriach i muzeach m.in. w Żywcu, Bielsku-Białej, Krakowie, Toruniu, Warszawie, Rabce, Nowym Sączu, Lublinie i Wrocławiu.



Rozmowa z Emilią Leśniak: https://vimeo.com/220047728

Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK