TransEtno

Jankowski Feliks

Jankowski Feliks

z Żywca, ur. 1926 – zm. 1994

Muzyk i budowniczy instrumentów. Urodził się 17 maja 1926 roku w Żywcu, zmarł 16 czerwca 1994 roku. Z zawodu był instruktorem szybowcowym. Najpierw latał na szybowcach w Jeżowie Sudeckim koło Jeleniej Góry, potem do 1951 roku pracował w szkole szybowcowej na Żarze. Następnie przeniósł się do żywieckiej Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego Pilsko. W latach 1962–1981 był tam kierownikiem świetlicy i jednocześnie pełnił funkcję kierownika administracyjno-gospodarczego Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca Pilsko, z którym związał się kilka lat wcześniej. Był bowiem jednym z jego założycieli w 1954 roku i od początku grał w kapeli; występował też jako solista. Grał na rogu, okarynie, trombicie, piszczałkach, dudach – także po przejściu na rentę w 1981 roku. Wraz z zespołem Pilsko (jedynym, z którym się związał) wstępował w Polsce, na estradach kilkunastu krajów europejskich, a nawet w Kanadzie i USA. Brał udział w nagraniach radiowych i telewizyjnych oraz w pełnometrażowym filmie „Za rok, za dzień, za chwilę”. Nagrał autorską kasetę. Od 1979 roku należał do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie.

Feliks Jankowski budował też dudy – najtrudniejsze w realizacji tworzył przeciętnie trzy miesiące. Starał się, aby każdy egzemplarz był inny, dlatego poszczególne dudy różniły się kunsztowną inkrustacją. Warto wspomnieć o zastosowanych przez artystę nowych rozwiązaniach technicznych, jak na przykład łączenia korkowe, piszczałki (stroiki) z czarnego bzu, metalowe zakończenie piszczały zamiast drewnianego oraz inne, które – niestety – już na zawsze pozostaną jego tajemnicą.

Feliks Jankowski – za sprawą wrodzonej muzykalności, uporczywego samokształcenia, ogromnej pracowitości i znakomitej znajomości instrumentów – był bez wątpienia mistrzem gry na dudach żywieckich. Zdobył wiele cennych nagród zarówno jako solista, jak i członek kapeli autentycznej na prestiżowych przeglądach – m.in. Konfrontacjach Kapel Dudziarskich w Poznaniu, Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu, Ogólnopolskim Przeglądzie Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, Ogólnopolskim Konkursie Gry na Dawnych Instrumentach Ludowych Gędźba w Szczawnicy czy Konkursie Gry na Unikatowych Instrumentach Muzycznych w Żywcu. Otrzymywał też nagrody za budowane instrumenty – w Bielsku-Białej, Żywcu, Toruniu, Poznaniu i Szydłowcu

Za swoją działalność został uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1985), odznakami Zasłużony dla Cepelii (1984), Zasłużony Działacz Kultury. W 1987 roku przyznano mu prestiżową Nagrodę im. Oskara Kolberga.

Na dudach zbudowanych przez Feliksa Jankowskiego nadal grają najlepsi dudziarze, ceniąc je za precyzyjne wykonanie, a przede wszystkim doskonałe brzmienie. Instrumenty znajdują się też w zbiorach muzeów etnograficznych w Toruniu, Łodzi i Żywcu oraz Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu i Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. Posiadają je w swoim instrumentarium zespoły krajowe i zagraniczne (np. z Belgii), które włączyły do swojego repertuaru folklor górali polskich oraz prywatnie kolekcjonerzy m.in. z Hiszpanii, Włoch, Niemiec, Japonii czy Kanady.


http://ludowe.instrumenty.edu.pl/pl/instruments/show/instrument/4828

http://ludowe.instrumenty.edu.pl/pl/instruments/show/instrument/4631