TransEtno

Bojko Jan

Bojko Jan

z Jaworzynki, ur. 1934

Jeden z najbardziej znanych i cenionych rzeźbiarzy Beskidu Śląskiego. Urodził się w 1934 roku w Jaworzynce, gdzie nadal mieszka. Swoje artystyczne zainteresowania rozwijał w ognisku plastycznym dla uzdolnionej młodzieży w Istebnej-Andziołówce, pod kierunkiem Ludwika Konarzewskiego. Tam poznał tajniki rzeźby, rysunku, malowania na szkle i płótnie oraz zdobnictwa regionalnego.

W początkowym okresie twórczości (lata 50. i 60. XX wieku) wykonywał płaskorzeźby, ilustrujące życie codzienne mieszkańców wsi, obrzędowość, zwyczaje, zabawy i legendy. Przedstawiał prace i zajęcia na roli, w gospodarstwie i domostwie (np. kobiety przy dojeniu bydła, kobiety robiące masło, szkubaczki, postacie siewców, oraczy, pasterzy, sceny rodzajowe na hali, sceny zbójnickie, muzykantów). Wraz z doskonaleniem umiejętności warsztatowych i pozyskiwaniem doświadczeń pojawiły się rzeźby figuralne i poszerzył się zakres tematyczny – o prace sakralne. Jan Bojko podjął realizację przedstawień Chrystusa Frasobliwego i Ukrzyżowanego (ulubiony temat artysty), scen Drogi Krzyżowej, Piet, postaci świętych, aniołów i szopek.

Jan Bojko rzeźbi przede wszystkim w drewnie lipowym (próbował też w kamieniu). Dawne kanony rzeźby ludowej traktuje jako punkt wyjścia dla indywidualnego przedstawienia tematu. Swoje prace pozostawia najczęściej w stanie surowym, niekiedy pokrywa polichromią. Sporadycznie uprawia malarstwo na szkle i płótnie, linoryt oraz drzeworyt.

W latach 50. XX wieku współpracował z Cepelią. Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych i stałym uczestnikiem wystaw, konkursów i kiermaszów. W 2009 roku otrzymał Nagrodę im. Oskara Kolberga.

Prace artysty znajdują się w muzeach i galeriach na terenie całej Polski (w Wiśle, Bytomiu, Gliwicach, Bielsku-Białej, Warszawie, Cieszynie, Nowym Sączu, Rabce, Żywcu), a także w zbiorach prywatnych, kościołach i kolekcjach zagranicznych (w Niemczech, Francji i Stanach Zjednoczonych).



Katalog, zorganizowanej w 2015 roku przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, wystawy „Rzeźba ludowa powiatu bielskiego”, której jednym z bohaterów był Jan Bojko:


Katalog, zorganizowanej w 2018 roku przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, wystawy „Jan Bojko. Rzeźbiarz z pogranicza czasów”: