z Koniakowa, ur. 1941

Folklorysta, genialny multiinstrumentalista i budowniczy instrumentów ludowych, charyzmatyczny pedagog, animator i działacz kultury, społecznik wrażliwy na ludzkie nieszczęście. Urodził się 9 grudnia 1941 roku Ustroniu-Lipowcu. Studiował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku oraz innych ośrodkach akademickich (w Warszawie, Toruniu, Lublinie). Przez wiele lat (1963–1995) pracował jako wychowawca i nauczyciel w szkołach podstawowych w Istebnej i Koniakowie, popularyzując wśród dzieci i młodzieży lokalne tradycje. Folklor stał się środkiem wychowania poprzez działanie w grupach twórczych, np. w formie teatru obrzędowego. Prezentowane m.in. w programach telewizyjnych widowiska upowszechniły folklor Beskidu Śląskiego w całej Polsce, a dla wielu nauczycieli stały się inspiracją w pracy pedagogicznej. Te kontynuowane do dzisiaj działania, nazywane przez Józefa Brodę teatrem naturalnym, są przykładem symbiozy człowieka, przyrody i kultury. Specyficzne odczuwanie miejsca człowieka w naturze, której cząstkę stanowi, stało się też inspiracją do realizacji niezwykłych przedstawień plenerowych. Józef Broda brał w nich udział nie tylko jako instrumentalista, często był ich twórcą i reżyserem.

Muzyki uczył się od największych mistrzów swojego regionu, m.in. od Jana Kawuloka. Gra na każdym góralskim instrumencie (trombicie, gajdach, okarynie, piszczałkach, fujarze sałaskiej, skrzypcach), a także na listku czy źdźble. Znakomicie śpiewa – białym głosem. Dzięki badaniom terenowym dysponuje bogatym repertuarem pieśni i przyśpiewek. Początkowo brał udział w konkursach gry na instrumentach ludowych: jest laureatem festiwali w Bukowinie Tatrzańskiej (1971), Kazimierzu nad Wisłą (1973) i Budapeszcie (1974). Przez wiele lat współpracował ze znanymi kompozytorami: Ryszardem Gabrysiem, Józefem Skrzekiem, Januszem Kohutem. Był wykonawcą ich kompozycji oraz współrealizatorem widowisk muzyczno-folklorystycznych. Występował zarówno indywidualnie, jak i z grupami dziecięcymi czy młodzieżowymi na festiwalach i przeglądach folklorystycznych – w Bukowinie Tatrzańskiej, Zakopanem, Żywcu, Kazimierzu nad Wisłą, Płocku, Czechosłowacji, Rosji, Szwajcarii, Austrii, Francji, na Węgrzech. Jego nagrania znajdują się w taśmotekach stacji radiowych i telewizyjnych w Warszawie, Krakowie, Katowicach, Wrocławiu, Budapeszcie, Kolonii. W 1997 roku nagrał płytę pt. „Symfonia o przemijaniu, życiu, śmierci…”, muzyczną historię o jednym dniu z życia ludzi gór. Materiał został zarejestrowany w warunkach naturalnych – w plenerze i domu artysty na Wyrszczku w Koniakowie.

Współpraca Józefa Brody ze starymi muzykami oraz wielorakie próby sprawiły, że opanował również sztukę budowania instrumentów, specjalizując się w wykonywaniu prostych instrumentów pasterskich. Myślę, że budując, poszukujemy, odnajdujemy siebie samych, bo my jesteśmy takim Bożym instrumentem. My jako osoba, jako osobność. Nie jako woda, choć mamy dużo z niej. Nie jako drzewo, choć powinniśmy być ukorzenieni w kulturowych zakresach. Nie jesteśmy ptakiem, jednak mamy swoją wyobraźnię. Ale jesteśmy na pewno osobnym bytem, osobą inną od wszystkiego, co nas otacza. Czy to nie jest piękne? Piękno jest po to, by wyzwalać z bytu człowieczego dobro, przebaczenie, miłość, radość. Wszystko to bowiem może rezonować w tym otaczającym nas świecie, który Bóg stworzył, by się nim zachwycać, tak jak to czyni dziecko, mówi artysta.

Przez lata prowadził prestiżowe imprezy: Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne (w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej), Ogólnopolski Przegląd Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, Święto Dzieci Gór w Nowym Sączu. Grał w spektaklu, współtworzył audycję radiową dla dzieci, pisał felietony. Brał też udział w programach edukacyjnych prowadzonych przez Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej i sam organizował warsztaty twórcze, ucząc dzieci budowy prostych instrumentów ludowych z naturalnych materiałów: z drewna, gliny, słomy, bzu czarnego, trzcin, piórka.

Józef Broda jest m.in. laureatem nagrody Czerwonej Róży (1979) i nagrody im. Józefa Chałasińskiego za upowszechnianie kultury (1984). W 1995 roku został uhonorowany Nagrodą im. Oskara Kolberga. Posiada również Nagrodę im. Karola Miarki (2006), Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2008), Srebrną Cieszyniankę – Laur Ziemi Cieszyńskiej (2012). W 2014 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2016 otrzymał doroczną nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.