Gatnar-Guzy Maria
z Wisły, ur. 1923 – 2021
Nestorka beskidzkiego malarstwa na szkle. Urodziła się 17 sierpnia 1923 roku w Pielgrzymowicach. Od 1991 roku mieszkała w Wiśle. Należała do znanej Grupy Twórców Wiślanie i Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Talent plastyczny zdradzała od najmłodszych lat, ale dopiero po przejściu na emeryturę malarstwo na szkle stało się jej życiową pasją. W dorobku artystki dominuje tematyka sakralna, często z odniesieniami regionalnymi. Ulubionym motywem jest szopka bożonarodzeniowa. Jest i Droga Krzyżowa, i zestaw dwudziestu sześciu obrazów „Od stworzenia świata do Zmartwychwstania Pańskiego”. Nie brak też scenek rodzajowych oraz motywów związanych z obrzędami, zwyczajami czy miejscowymi podaniami (wśród nich dwa obrazy ilustrujące gawędy Zuzanny Bujok).
Choć obrazy Marii Gatnar-Guzy odbiegają od dawnych kanonów ludowego malarstwa na szkle, to artystka świadomie i z pełnym pietyzmem nawiązuje do tej tradycji. Jej prace nie są jednolite: z jednej strony skromne, subtelne, z drugiej zaś rozbudowane i bogate pod względem dekoracyjnym. Wszystkie są jednak przejrzyste kompozycyjnie i świadczą o znakomitym opanowaniu techniki.
Twórczość artystki prezentowano na wielu wystawach sztuki ludowej w kraju i za granicą (we Francji i w Czechach. Wystawy autorskie miała w Żywcu, Wiśle, Bielsku-Białej, Cieszynie, Skoczowie, Gliwicach i we Wrocławiu. Z własnej inicjatywy włączyła się do działań promujących malarstwo na szkle i tradycje regionalne. Z powodzeniem prowadziła zajęcia dla dzieci, a prace jej uczniów zdobywały główne nagrody i wyróżnienia. W 1973 roku w sanatorium na Kubalonce założyła izbę regionalną poświęconą kulturze Beskidu Śląskiego.
Obrazy na szkle Marii Gatnar-Guzy znajdują się w zbiorach muzealnych i prywatnych – w Polsce i za granicą (m.in. w Kanadzie i USA). Dopełniają wiersze Hanny Szczudłowskiej w „Nocy wigilijnej w Beskidach” (publikacji wyróżnionej nominacją do „Najpiękniejszej książki roku 2001”); ilustrują tomiki poezji ks. Jana Twardowskiego.