TransEtno

Legierska Jadwiga

Legierska Jadwiga

z Koniakowa, ur. 1903 – zm. 1999

Urodziła się 7 lipca 1903 roku w Koniakowie (w części zwanej Kadłuby) i tam spędziła całe swoje życie. Od najmłodszych lat interesowały ją różne robótki ręczne, ale najbardziej heklowanie. Jej pierwszą prawdziwą nauczycielką była Maria Gwarkowa. Dzięki niej poznała technikę robienia koronek oraz wiele dawnych wzorów.

Zaczynała od wykonywania koronkowych wstawek do czepców, potem były serwetki różnych rozmiarów i kształtów (z tradycyjnymi motywami zdobiącymi elementy stroju). Inspirację do wielu wzorów czerpała z otaczającego ją świata przyrody.
Przed II wojną światową nosiła swoje wyroby na sprzedaż do Wisły, podobnie jak inne koniakowskie koronkarki. W 1950 roku zaczęła trwającą kilkadziesiąt lat współpracę ze Spółdzielnią Przemysłu Ludowego i Artystycznego ArW w Katowicach, za pośrednctwem której jej prace prezentowane były na wystawach w kraju (m.in. w Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu) i za granicą. Trafiły też do zbiorów muzealnych w Bytomiu, Katowicach, Krakowie, Częstochowie, Wrocławiu, Gdyni i Warszawie. Koronki jej autorstwa wykorzystano w filmie Jerzego Antczaka „Noce i dnie”.

Prace Jadwigi Legierskiej wyróżniały się nie tylko bogactwem motywów i kunsztowną kompozycją, ale także perfekcją wykonania i niezwykłymi walorami estetycznymi. Twórczyni posługiwała się głównie techniką szydełkową i klockową. „Była obdarzona wyjątkowym talentem, z pewnością należała do najwybitniejszych koniakowskich koronkarek”, mówiła Helena Kamieniarz. Córka Marta podkreślała, że koronki jej matki były niezwykle piękne: „A w jednym konkursie dostała za swoje prace trzy pierwsze nagrody”. Marian Pokropek pisał: „Koronki wykonywane przez Jadwigę Legierską uznawane były na najbardziej reprezentatywne dla ośrodka koniakowskiego, ponieważ zachowywały stare tradycyjne wzornictwo przy wyjątkowo starannym i biegłym wykonawstwie”.

Koniakowska koronkarka wielokrotnie brała udział w konkursach organizowanych przez Cepelię i śląskie muzea, zdobywając nagrody za swoje serwety, obrusy, bieżniki czy elementy stroju. W 1983 roku uhonorowana została Nagrodą im. Oskara Kolberga. Swoje umiejętności przekazała córce Marcie Legierskiej (ur. 9 czerwca 1938), również znanej i cenionej koronkarce.

Jadwiga Legierska zmarła po kilku latach ciężkiej choroby w 1999 roku. Heklowała niemal do ostatnich dni swojego życia. Koronkarstwo było bowiem nie tylko jej zawodem, ale i wielką pasją.