TransEtno

Madejczyk Maria

Madejczyk Maria

z Ciśca, ur. 1904 – zm. 2003

Należąca do grupy najlepszych i najbardziej reprezentatywnych przedstawicielek zdobnictwa bibułkowego; w znaczącym stopniu przyczyniła się do spopularyzowania tej pięknej dziedziny sztuki ludowej. Urodziła się 23 kwietnia 1904 roku w Ciścu, gdzie ukończyła pięcioklasową szkołę podstawową i od najmłodszych lat pracowała na roli (najpierw pomagała rodzicom, a później, po wyjściu za mąż w 1932 roku, na własnym gospodarstwie). Wychowała troje dzieci. Zmarła w 2003 roku.

Maria Madejczyk kwiaty nauczyła się robić sama. Od dzieciństwa układała bukiety do kościoła, kapliczek, sąsiadom na imieniny. Najchętniej wykonywała duże wieńce, wianki, bukieciki i palmy składające się z drobnych kwiatuszków o lekkiej i przejrzystej konstrukcji, których korony płatkowe miały wyraziste środki zrobione z bibuły o kontrastowej barwie. Chętnie robiła różyczki, maki, narcyzy, chabry, kaczeńce, niezapominajki. W dużych wieńcach umiejętnie łączyła większe i drobne kwiatki. Często zaskakiwała kolorystyką, zestawiając obok siebie kolory, zdawać by się mogło, zbyt kontrastowe, niespójne. W całości tworzyło to jednak efekt niezwykły.

Robienie kwiatków traktowała zawsze jak przygodę, podobnie jak wyjazdy na kiermasze sztuki ludowej, na których mogła zademonstrować swoje wyroby. Była m.in. w Płocku, Zakopanem, Warszawie, Krakowie, Pszczynie, Niepołomicach, Bielsku-Białej i oczywiście w Żywcu podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Od 1972 roku robiła kwiatki dla spółdzielni Milenium w Krakowie, za pośrednictwem której jej prace znalazły się we Francji, Szwecji i Anglii.

Systematycznie brała udział w konkursach zdobnictwa bibułkowego w Żywcu oraz w konkursie „Kwiaty Polskie” w Myślenicach – wielokrotnie była laureatką I nagrody. W 1997 roku jury XVI Konkursu Zdobnictwa Bibułkowego w Żywcu przyznało jej nagrodę specjalną. 

Rodzinne tradycje wyrobu kwiatów z bibuły kontynuowali: córka Aniela Jarco, wnuczka Magdalena Bürger (z domu Piela), wnuk Marcin Piela. Nestorka dbała też o przekazywanie rodzinie starych pieśni i przyśpiewek: weselnych, historycznych, religijnych.

W 1984 roku otrzymała odznakę Zasłużony Działacz Kultury, w grudniu 1995 roku – za osiągnięcia twórcze – nagrodę ministra kultury i sztuki oraz dyplom wojewody bielskiego. Nagrodą im. Oskara Kolberga została uhonorowana w 1996 roku.

Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK
Fot. archiwum ROK