Muzeum Miejskie w Żywcu mieści się w Starym Zamku oraz budynkach Wozowni i Stajni. Posiada zasoby zgromadzone w działach: historii i sztuki, etnografii, archeologii i przyrody, a także zbiory archiwalne, biblioteczne i fotograficzne dotyczące Żywiecczyzny. Można tu zobaczyć m.in. eksponaty związane z historią i tradycją miasta, w tym stroje mieszczan żywieckich oraz pamiątki cechowe, sztukę sakralną regionu, ekspozycję malarstwa Jana Kazimierza Olpińskiego, wystawę związaną z właścicielami Żywiecczyzny oraz architekturą Starego Zamku.

Izba góralska, tradycyjne ubiory ludowe, obróbka podstawowych surowców wykorzystywanych na potrzeby rodziny i prowadzonego gospodarstwa, pasterstwo, pierniki i zabawki, plastyka obrzędowa, sztuka ludowa – to hasła tematyczne opisujące obecną ekspozycję etnograficzną, poświęconą tradycyjnej kulturze materialnej i sztuce górali żywieckich. Jest przestronna, ciekawie zaaranżowana i bardzo bogata. Odzwierciedla dorobek regionu, w którym do dzisiaj zachowało się wiele elementów tradycyjnej kultury ludowej.

Można zapoznać się z różnymi zagadnieniami, np. kształtowaniem się na tym terenie osadnictwa. Dowiedzieć się, w jaki sposób obszary górzyste wykorzystywali Wołosi – koczowniczy lud pasterski, wędrujący grzbietami Karpat. Przynieśli oni specyficzny typ wysokogórskiej gospodarki pasterskiej, a także techniki przetwarzania surowców zwierzęcych – mleka, wełny i skór. Na skutek wzajemnego oddziaływania pasterzy i rolników nastąpiła symbioza dwóch różnych pierwotnie kultur.

Można poznać wyposażenie i zdobnictwo wnętrza izby góralskiej z początku XX w. Są stroje, sprzęty i naczynia domowe oraz wyposażenie szałasu pasterskiego, narzędzia i sprzęty rolnicze, wyroby rzemieślnicze (np. garncarskie, kowalskie, stolarskie, kołodziejskie). Możemy dowiedzieć się sporo o żywieckim ośrodku zabawkarskim, funkcjonującym od 2. połowy XIX w. do dziś. Muzealne zbiory gromadzą zabawki wykonywane od lat 50. XX w. – ptaszki, koniki, karetki, kołyski, taczki, karuzelki, klepoki itd. Do tego znakomita kolekcja plastyki obrzędowej, czyli rekwizytów związanych z kalendarzem świąt dorocznych, przede wszystkim okresu zimowego, z najbardziej atrakcyjną grupą obrzędową tzw. dziadów noworocznych (archaiczność treści oraz barwne stroje i rekwizyty). Niezmiernie ciekawe są zbiory sztuki ludowej, dawnej i współczesnej: rzeźby, malarstwa – również na szkle, zdobnictwa bibułkowego, haftu i in. Wielu z twórców tych dzieł to uznani w skali krajowej wybitni artyści ludowi, jak choćby Józef Hulka, Anna Ficoń czy Michał Boczek. Są także typowe dla Beskidów instrumenty muzyczne. Wieloletnia współpraca z twórcami ludowymi, organizacja konkursów i wystaw tematycznych zaowocowały wzbogaceniem muzealnej kolekcji tradycyjnej sztuki ludowej o współczesne wyroby i spory materiał dokumentacyjny.

Muzeum prowadzi liczne działania na rzecz upowszechniania i ochrony dorobku ludowej kultury i sztuki regionu, czemu służą przede wszystkim konkursy, wystawy czasowe, przekrojowe czy pokonkursowe, a także publikacje.

Muzeum Miejskie w Żywcu
34-300 Żywiec, ul. Zamkowa 2
tel. (+48) 33 861 21 24, (+48) 609 014 555
e-mail: muzeumzywiec@interia.pl
www.muzeum-zywiec.pl